Zimowe góry to piękno i spokój, ale też realne zagrożenia – niska temperatura, oblodzone ścieżki, głęboki śnieg i nagłe zmiany pogody potrafią zamienić zwykłą wędrówkę w walkę o komfort, a czasem nawet o bezpieczeństwo. Dlatego odpowiedni sprzęt to nie opcja, tylko konieczność – a buty zimowe męskie i buty zimowe damskie to jego absolutna podstawa. To one chronią przed wychłodzeniem, stabilizują krok na śliskim podłożu i pozwalają iść dalej, kiedy warunki stają się naprawdę wymagające.
Jakie buty zimowe w góry wybrać? Najważniejsze cechy
Wodoodporność
Wilgoć to jeden z największych wrogów zimowego wędrowca. Mokre skarpety to szybki krok do wychłodzenia, dlatego buty zimowe w góry muszą być w 100% wodoodporne. Szukaj modeli z membraną o wysokich parametrach – minimum 10 000 mm słupa wody, a idealnie 15 000–20 000 mm. Dobrym wyborem są buty z membraną GORE-TEX, OutDry, Texapore lub KEEN.DRY, które nie tylko zatrzymują wodę, ale też pozwalają odprowadzać pot. Dodatkową ochronę dają gumowe otoki wokół całej cholewki – chronią przed przemoczeniem i uszkodzeniami mechanicznymi.
Ocieplenie
Dobre ocieplenie to gwarancja komfortu cieplnego przy minusowych temperaturach – szczególnie wtedy, gdy stoisz w miejscu lub poruszasz się powoli. W butach zimowych sprawdzają się zarówno syntetyczne izolacje (np. Thinsulate™, PrimaLoft®) jak i naturalna wełna.
Buty powinny mieć oznaczenie temperatury użytkowej – np. do -20°C lub -30°C. Warto szukać modeli z dodatkową wyściółką lub wkładką termoizolacyjną, która chroni od spodu. Pamiętaj, że zbyt cienkie buty górskie nawet przy dobrej membranie nie zapewnią wystarczającego komfortu cieplnego w głębokim śniegu.
Podeszwa
W zimowych górach kluczowa jest przyczepność. Dobrze dobrana podeszwa powinna mieć głęboki, agresywny bieżnik oraz mieszankę gumy odporną na niskie temperatury. Szukaj podeszew od sprawdzonych producentów – takich, jak Vibram Arctic Grip, Contagrip Winter, Michelin Winter Compound czy Pomoca, które oferują doskonałą trakcję na śliskich, oblodzonych nawierzchniach. Warto zwrócić uwagę, czy podeszwa dobrze współpracuje z rakami – w zimie mogą być one potrzebne nawet na niewielkich wysokościach i prostych trasach.
Rodzaj cholewki
Wysoka, sztywna cholewka to must-have na zimę. Chroni przed śniegiem, stabilizuje staw skokowy i zapobiega urazom na nierównym terenie. W warunkach zimowych cholewka powinna sięgać wyraźnie za kostkę, a najlepiej – kończyć się tuż pod łydką. Materiały powinny być trwałe i odporne na wodę – skóra licowa, nubuk, syntetyki z powłoką hydrofobową.
Modele z dodatkowym językiem zintegrowanym z cholewką zapobiegają dostawaniu się śniegu do środka. Warto też zwrócić uwagę na system sznurowania – powinien być solidny, łatwy do obsługi w rękawiczkach i zapewniać dobre dopasowanie buta do stopy. Warto unikać wystających, haczykowatych nitów do sznurówek po wewnętrznej stronie butów – łatwo je o siebie zahaczyć, potknąć się i upaść – a w zimowych warunkach to ogromne zagrożenie dla zdrowia i życia zarówno Twojego, jak i innych.
Kompatybilność z rakami
Jeśli planujesz zimowe wejścia w wyższe partie gór, musisz wiedzieć, czy buty są kompatybilne z rakami – i jakiego typu. Do wyboru mamy zazwyczaj buty pod raki półautomatyczne, buty pod raki automatyczne oraz buty pod raki koszykowe.
Każdy typ zimowego obuwia w góry – zarówno buty wysokogórskie damskie, jak i buty wysokogórskie męskie, powinien posiadać odpowiednio sztywną podeszwę oraz tylny (lub przedni i tylny) rant, jeśli zamierzasz korzystać z raków automatycznych lub półautomatycznych. Do prostszych tras wystarczą buty kompatybilne z rakami koszykowymi. Zwróć uwagę na oznaczenia producenta – wiele modeli turystycznych jest nieprzystosowanych do raków technicznych, co może być dużym ograniczeniem w trudnym terenie.
Jakie buty zimowe do raków, a jakie do raczków?
Jeśli planujesz zimowe wędrówki po górach, musisz wiedzieć, że nie każdy but zimowy nadaje się do każdego typu raków. W zależności od tego, gdzie chcesz iść, po jakim terenie i jak trudne warunki panują na szlaku, będziesz potrzebować innego rodzaju sprzętu. Kluczowa jest tutaj sztywność podeszwy oraz konstrukcja buta – szczególnie jego tyłu i przodu, gdzie mocowane są elementy raków.
Raki koszykowe – najbardziej uniwersalne
Raki koszykowe (zwane też paskowymi) to najprostszy i najbardziej uniwersalny typ. Mocuje się je do buta za pomocą elastycznych koszyków z przodu i z tyłu, zaciskanych paskami. Ich największą zaletą jest to, że pasują do większości butów trekkingowych i zimowych, nawet tych nieprzeznaczonych specjalnie do używania z rakami. Aby jednak działały dobrze, but musi mieć odpowiednio sztywną podeszwę – miękka podeszwa może powodować przesuwanie się raków i utratę przyczepności.
Raki półautomatyczne – większa stabilność
Raki półautomatyczne wymagają buta z tylnym rantem, czyli specjalnym wcięciem w tylnej części podeszwy, do którego mocuje się klamrę raków. Przód buta pozostaje „koszykowy”, co ułatwia zakładanie nawet w rękawiczkach. Ten typ raków daje lepszą stabilność niż wersja koszykowa i jest bardziej odpowiedni na trudniejszy teren – np. twardy śnieg, lód czy bardziej strome odcinki. Buty do raków półautomatycznych muszą mieć sztywną podeszwę (najlepiej B2) i wyraźnie zarysowany tylny rant.
Raki automatyczne – do zadań specjalnych
Raki automatyczne to najbardziej precyzyjne i sztywne rozwiązanie – stosowane w alpinizmie, wspinaczce lodowej i zimowych wejściach w wysokie góry. Montuje się je za pomocą zatrzasków z przodu i z tyłu buta, dlatego wymagają one specjalnych butów z dwoma rantami – przednim i tylnym. Takie obuwie jest bardzo sztywne (kategoria B3) i często termicznie ocieplone. Zwykłe buty turystyczne nie nadają się do raków automatycznych – brakuje im potrzebnych mocowań, a ich podeszwy są zbyt elastyczne, by zachować bezpieczeństwo i precyzję podczas poruszania się po lodzie czy stromym śniegu.
A co z raczkami?
Osoby poruszające się po mniej wymagających szlakach (np. w Karkonoszach, Tatrach Zachodnich, Beskidach) zamiast raków mogą wybrać raczki – mniejsze, elastyczne nakładki na buty, które poprawiają przyczepność na śniegu i lodzie. Ich zaletą jest prostota – można je założyć na niemal każde buty zimowe, bez specjalnych mocowań czy rantów. Raczki to dobre rozwiązanie na spacery po dolinach, oblodzonych drogach do schronisk czy podejściach o niewielkim nachyleniu.
Czym są buty wysokogórskie z botkiem?
Buty wysokogórskie z botkiem to specjalistyczne obuwie przeznaczone do działań w ekstremalnych warunkach zimowych – w wysokich górach, na lodowcach, podczas wspinaczki czy długich wypraw w śniegu i mrozie. Ich charakterystyczną cechą jest zewnętrzny botek (gaiter) – integralna część buta lub dopinana osłona, która chroni przed śniegiem, wilgocią i zimnem. Taki gaiter posiadają na przykład buty wysokogórskie marki Scarpa – Phantom Tech HD.
Buty z botkiem posiadają budowę warstwową – wewnętrzny but jest bardzo sztywny (najczęściej kompatybilny z rakami automatycznymi), dobrze ocieplony i często wyposażony w wyjmowany liner. Zewnętrzny botek wykonany jest z trwałych materiałów wodoodpornych, takich, jak Cordura czy GORE-TEX, i zwykle sięga wysoko za kostkę, chroniąc dolną część nogi. Taki zestaw stanowi barierę nie tylko przed chłodem, ale też przed dostawaniem się śniegu do środka – co ma ogromne znaczenie przy brodzeniu w głębokim puchu lub podczas długotrwałego przebywania na mrozie.
Klasyczne śniegowce – buty zimowe do miasta
Nie każdy potrzebuje butów gotowych na wspinaczkę w Tatrach – czasem wystarczy po prostu coś ciepłego, wodoodpornego i wygodnego na zimowe warunki w mieście. Klasyczne śniegowce to idealne rozwiązanie na codzienne użytkowanie w chłodne dni: spacery po zasypanych chodnikach, odśnieżanie auta czy wyjścia do pracy. Mają miękką konstrukcję, dobrą izolację i są łatwe do zakładania – bez skomplikowanego sznurowania czy technicznych detali.
Co ciekawe, coraz więcej butów górskich dobrze odnajduje się także w miejskiej zimie. Modele z wyższej półki oferują nie tylko komfort i ciepło, ale również nowoczesny, outdoorowy design, który świetnie komponuje się z puchową kurtką czy wełnianym płaszczem. Jeśli wybierzesz uniwersalny kolor i niezbyt masywny model, taki but z powodzeniem zastąpi klasyczne śniegowce – zapewniając lepszą przyczepność, trwałość i ochronę przed wilgocią. To idealne połączenie funkcjonalności i stylu na mroźne dni w mieście.
Dobre buty na zimę – polecane modele w góry dla mężczyzn
Scarpa Ribelle HD
Scarpa Ribelle HD to techniczne buty wysokogórskie przeznaczone do raków półautomatycznych. Cholewka z wytrzymałej skóry zamszowej Perwanger® (2,4–2,6 mm) z membraną HDry® zapewnia wodoodporność i oddychalność. System Sock-Fit XT otula stopę, zwiększając precyzję dopasowania. Podeszwa Vibram® Mont z technologią Dynamic Tech Roll System gwarantuje przyczepność i komfort na trudnym terenie.
Hanwag Alverstone II GTX
Lekkie, ale stabilne buty trekkingowe z membraną GORE-TEX® zapewniającą wodoodporność. Innowacyjna konstrukcja LFX (Lateral Flex) oraz podeszwa Vibram® zapewniają komfort i stabilność podczas długich wędrówek w wymagającym terenie. Hanwag Alverstone II GTX to świetny wybór w góry dowolnej wysokości.
Columbia Fairbanks Omni-Heat
Wszechstronne buty zimowe Columbia Fairbanks z cholewką z wodoodpornej skóry i innowacyjnej membrany wodoszczelnej. Technologia Omni-Heat™ z refleksyjną podszewką zatrzymuje ciepło, a podeszwa Omni-Grip™ zapewnia przyczepność na różnych nawierzchniach. To lekki, codzienny model, który sprawdzi się zarówno w mieście, jak i podczas zimowych spacerów po zaśnieżonych ścieżkach.
Salewa Alp Trainer 2 Mid GTX
Salewa Alp Trainer 2 Mid GTX to buty za kostkę z cholewką z wytrzymałego zamszu i membraną GORE-TEX® Extended Comfort. System 3F zapewnia wsparcie i elastyczność, a podeszwa Vibram® Alpine Hiking gwarantuje przyczepność w różnorodnym terenie. Dzięki gumowemu otokowi wokół stopy model świetnie radzi sobie w kontakcie ze skałą, błotem i mokrym śniegiem.
Scarpa Manta Tech GTX
Buty wysokogórskie kompatybilne z rakami półautomatycznymi. Cholewka z zamszu z membraną GORE-TEX® Insulated Comfort zapewnia ciepło i wodoodporność. Podeszwa Vibram® Pentax Precision XT oraz technologie Autofit Collar i Flex Point zwiększają komfort i mobilność. Scarpa Manta Tech GTX to niezawodny wybór na zimowe wyprawy w wyższe partie gór, gdzie liczy się zarówno ochrona termiczna, jak i precyzja kroku.
Najlepsze buty na zimę w góry dla kobiet
Salewa MTN Trainer 2 Mid GTX W
Salewa MTN Trainer 2 Mid GTX W to techniczny but trekkingowy dla kobiet, z cholewką z odpornego zamszu i membraną GORE-TEX® Extended Comfort. Oferuje dobrą stabilizację kostki, ochronę przed wilgocią i bardzo dobrą przyczepność dzięki podeszwie Vibram® WTC 2. Idealny na wymagające szlaki i dłuższe zimowe wycieczki.
Salewa WS Alp Trainer 2 Mid GTX
WS Alp Trainer to nieco lżejszy i bardziej elastyczny odpowiednik butów MTN Trainer. But posiada membranę GORE-TEX® i jest dobrze dopasowany do kobiecej stopy. Cholewka z zamszu i materiałów syntetycznych, podeszwa Vibram® Alpine Hiking z bieżnikiem na zróżnicowane nawierzchnie. Dobry wybór na średnie dystanse i mniej techniczny teren.
Hanwag Makra Trek Lady GTX
Hanwag Makra Trek Lady to stabilny, lekko sztywny but trekkingowy z membraną GORE-TEX®. Zapewnia dobrą ochronę przed zimnem i wilgocią, a podeszwa Vibram® Integral Light sprawdzi się na twardym śniegu i kamieniach. Świetny wybór na ambitniejsze, zimowe trasy.
Scarpa Marmolada Trek HD Woman
Wszechstronny but trekkingowy z membraną HDry®, skutecznie chroniącą przed przemoczeniem. Cholewka butów Marmolada Trek HD wykonana jest z odpornego zamszu, system Sock-Fit dla wygodnego dopasowania, a podeszwa Vibram® Drumlin daje stabilność na śniegu, mokrych skałach i stromych odcinkach. Dla kobiet, które lubią dłuższe wędrówki i zróżnicowany teren.
Merrell Siren 4 Thermo Mid Zip WP
Buty zimowe Merrell Siren 4 Thermo Mid Zip WP to lekki, wodoodporny model z zamkiem bocznym, idealny na zimowe wędrówki. Dzięki ociepleniu Primaloft® Gold Eco i wkładce SOLARCORE® Aerogel zapewniają świetną izolację termiczną, a podeszwa Vibram® Icetrek gwarantuje przyczepność na śniegu i lodzie. Wykonane z recyklingowanych materiałów, są wygodne, ciepłe i przyjazne środowisku.
Impregnacja – o tym nie możesz zapomnieć!
Nawet najlepsze buty zimowe – z membraną, wysokim otokiem i grubą cholewką – z czasem tracą swoje właściwości ochronne, jeśli nie zadbasz o ich regularną impregnację. Wilgoć, sól drogowa, błoto i śnieg to czynniki, które mogą stopniowo osłabiać wodoodporność materiału, a co za tym idzie – komfort termiczny i trwałość obuwia.
Dlatego niezależnie od tego, czy masz buty górskie z membraną, klasyczne skórzane trekkingi, czy miejskie śniegowce – środki do impregnacji to podstawa pielęgnacji. W zależności od materiału wybieraj odpowiednie środki: spraye hydrofobowe do tkanin syntetycznych i membran, woski lub kremy do skóry licowej, a do nubuku i zamszu – specjalne preparaty bezbarwne lub koloryzujące. Impregnowane buty nie tylko dłużej wyglądają jak nowe, ale przede wszystkim lepiej chronią przed przemoczeniem, brudem i mrozem. Warto ten prosty rytuał wykonywać regularnie – zwłaszcza po intensywnym użytkowaniu i przed każdym kolejnym wyjściem w trudne warunki.
Autor: SOOV Autorzy