Raki wspinaczkowe – jakie raki wybrać w Tatry? Budowa, rodzaje i polecane modele raków

CLIMBING TECHNOLOGY Raki półautomatyczne Nuptse Evo Semiautomatic gray
428,90 zł

SALEWA Raki półautomatyczne ALPINIST COMBI
579,90 zł
428,90 zł
579,90 zł
Raki półautomatyczne to popularny wybór wśród osób, które poruszają się w górach zimą, ale niekoniecznie w skrajnie trudnym, technicznym terenie. Ich konstrukcja łączy cechy raków automatycznych i koszykowych – z tyłu znajduje się zatrzask (tzw. „automatyczny klips”), natomiast przód mocowany jest za pomocą koszyka i paska. Takie połączenie zapewnia bardzo dobrą stabilność oraz pewne trzymanie raków na bucie, przy jednoczesnym zachowaniu większej elastyczności w dopasowaniu do różnych modeli obuwia.
Raki półautomatyczne wyposażone są zazwyczaj w 10 lub 12 stalowych zębów rozmieszczonych pod przodostopiem i piętą, a także często posiadają zęby atakujące – skierowane do przodu, przydatne przy stromych podejściach. Dzięki solidnej ramie, zwykle wykonanej ze stali hartowanej lub lekkich stopów, są wytrzymałe, ale jednocześnie wygodne w użytkowaniu. To doskonały kompromis między techniczną precyzją a codzienną funkcjonalnością w górach.
Aby móc bezpiecznie i prawidłowo korzystać z raków półautomatycznych, konieczne jest posiadanie odpowiednich butów. Tego typu raki wymagają obuwia ze sztywną lub półsztywną podeszwą oraz tylnym rantem (dedykowane buty pod raki półautomatyczne damskie i buty pod raki półautomatyczne męskie), czyli wyraźnym wgłębieniem z tyłu buta, na który zakłada się zatrzaskową część mocowania. Przednia część buta nie musi mieć rantu – dlatego raki półautomatyczne są bardziej uniwersalne niż automatyczne i pasują do szerszego zakresu butów górskich.
Najczęściej raki półautomatyczne stosuje się z butami wysokogórskimi, trekkingowymi zimowymi lub skiturowymi, które mają odpowiednią sztywność i konstrukcję. Nie nadają się jednak do miękkich butów miejskich, biegowych czy typowo trekkingowych o elastycznej podeszwie – w takich przypadkach raki nie będą się trzymać stabilnie, co grozi ich zsunięciem się podczas marszu. Jeśli masz buty z tylnym rantem i planujesz zimowe wyjścia w Beskidy, Tatry lub Alpy, raki półautomatyczne będą bardzo dobrym wyborem.
Główna różnica między rakami automatycznymi a półautomatycznymi tkwi w systemie mocowania. Raki automatyczne wymagają butów z rantem z przodu i z tyłu – są mocowane z obu stron za pomocą metalowych zatrzasków, co zapewnia maksymalną sztywność i precyzję. Z kolei raki półautomatyczne mają tylko tylny zatrzask, natomiast przód stabilizowany jest paskiem i koszykiem. To sprawia, że są nieco bardziej uniwersalne i łatwiejsze w dopasowaniu do różnych modeli butów, a jednocześnie oferują solidne trzymanie i pewność kroku.
Pod względem użytkowania raki automatyczne są bardziej precyzyjne – świetne do wspinaczki lodowej, drytoolingu i bardzo technicznych przejść. Raki półautomatyczne sprawdzają się z kolei idealnie w klasycznej turystyce wysokogórskiej, przy stromych podejściach i twardym śniegu, a także podczas kursów zimowych. Są łatwiejsze do założenia w terenie niż raki koszykowe i bardziej komfortowe niż w pełni automatyczne, które bywają sztywne i mniej wybaczające błędy w doborze obuwia.